پایش و بررسی اثربخشی تکنیک‌های به زراعی و به نژادی برای کاهش برداشت از منابع آب در سایت‌های فاز سوم پروژه کشاورزی پایدار در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

عامل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه را نبود اندیشه آینده‌نگری و برنامه بلندمدت و از آن مهم‌تر، عدم وجود انضباط در مدیریت و هدایت برنامه‌های عملیاتی در سطح حوضه دانست. بر اساس شواهد موجود و هم‌چنین تجارب مرتبط با دریاچه‌های با وضعیت مشابه ارومیه در سطح جهان، بدون شک تداوم روند خشکی دریاچه ارومیه خسارت و آسیب‌های بسیاری را بر سلامت و بهداشت ساکنین حوضه و معیشت آن‌ها، تخریب اکوسیستم و بخش کشاورزی حوضه (تخریب اراضی و باغات و دامپروری) به همراه خواهد داشت. به‌منظور جلوگیری از آسیب جدی به مردم و محیط‌زیست پیرامون دریاچه و با توجه به تداوم کاهش نزولات جوی و کاهش جریان ورودی به داخل دریاچه در سال‌های اخیر و هم‌چنین مدت زمان طولانی موردنیاز جهت انتقال آب از حوضه‌های مجاور به دریاچه، تنها راهکار تثبیت شرایط کنونی دریاچه و جلوگیری از خشکی کامل آن، تأمین آب کافی از منابع داخلی حوضه به‌عنوان محور اصلی اقدامات برای احیای دریاچه ارومیه مدنظر قرار گرفته است. با توجه به مصرف بخش زیادی از منابع آب حوضه در بخش کشاورزی، یکی از مهم‌ترین راهکارها و اولویت‌های نجات دریاچه ارومیه، انجام اقدامات لازم در راستای کاهش مصرف آب در این بخش می‌باشد.
در راستای کاهش مصرف آب کشاورزی، ظرفیت‌سازی و استفاده از تکنیک‌های به زراعی و مدیریتی مختلف نظیر سیستم های کشاورزی حفاظتی، اصلاح سیستم‌های آبیاری، آبیاری بر اساس نیاز واقعی گیاه، انتخاب الگوی کشت مناسب، ارقام و پایه های زراعی و باغی، تاریخ کاشت، کم آبیاری، مدیریت آبیاری، آبیاری یک در میان، کاهش تبخیر، بهینه سازی ابعاد نوارها و کرت‌های آبیاری و ... در مقیاس مزرعه در اراضی حوضه آبریز دریاچه ارومیه در قالب پروژه كشاورزي پايدار با عنوان "همکاری در احياء درياچه اروميه از طریق مشاركت جوامع محلي در استقرار كشاورزي پايدار و حفاظت از تنوع زيستي در معرض خطر" از سال 1393 در دست اجرا می‌باشد. هدف کلی از پژوهش در سال زراعی 1396-1395 ادامه ظرفیت‌سازی در شرکت‌های فنی و مهندسی فعال در پروژه بر اساس تجربیات سال‌های قبل و بررسی میزان اثربخشی تکنولوژی‌های مختلف زراعی اجرا شده در مزارع بر کاهش آب ورودی به مزرعه در روستاهای جدید و افزایش بهره‌وری، پایش عملکرد شرکت‌های فنی و مهندسی و اجرای دوره های آموزشی موردنیاز در منطقه بود. در این راستا پایش شرکت‌های فنی و مهندسی مستقر در شهرستان‌های ارومیه، نقده، میاندوآب و مهاباد (تحت عنوان شبکه پایش) و نیز پایش مستقل (تحت عنوان پایش اصلی) در شهرستان میاندوآب شامل سه مزرعه کشت اول (کشت پاییزه) و سه مزرعه کشت دوم (کشت بهاره) انجام شد.