همانطور كه از نام تالاب مشخص است، تداوم حيات آن هميشه بسته به وجود آب با كميت و كيفيت
مناسب می باشد.
لذا نخستين اقدام لازم براي حفاظت و مديريت جامع حوضه آبريز تالابها، اطلاع از ميزان
آب مورد نياز يك تالاب براى تداوم حيات و حفظ كاركردها و خدمات آن براي جوامع بشري و تنوع زيستي
وابسته به آن است. به عبارت ديگر مهمترين مؤلفه حفظ ارزشها و خدمات تالاب، محاسبه ميزان نياز آبى
زيست محيطى آن در قالب مديريت يكپارچه منابع حوضه آبريز و تأمين آن براي تالاب است.
براي پرداختن به اين موضوع براساس يك نگاه برنامه محور، رويكرد زيست بومى يك راهبرد براى
مديريت يكپارچه منابع آب، زمين و معيشت ارايه می دهد كه بر اساس آن حفظ محيط زيست با به رسميت
شناختن بهره بردار ي هاى معقول اقتصادى، در نظر گرفتن نقش انسان و به ويژه جوامع محلى و همچنين
در نظر گرفتن ارتباط بين اجزاء مختلف زيست بوم مورد تاكيد قرار گرفته است »طرح حفاظت از تالا بهاى
ايران « در قالب همكاري دولت جمهوري اسلامي ايران با »برنامه توسعه ملل متحد « و »صندوق تسهيلات
محيط زيست جهاني « تلاش كرده است تا رويكرد زيست بومى را به عنوان مبانى استقرار يك شيوه مديريت
جديد و جامع نگر براى تالا بهاى كشور معرفى كند.
اين طرح در راستاى توسعه دستاوردهاى خود و استقرار رويكرد زيست بومى در مديريت تالابهای
كشور و با توجه به اهميت آگاهى از نياز آبى زيست محيطى براى برنامه ريزى مديريت يكپارچه حوضه آبريز
اين زيست بوم هاى ارزشمند، ضرورت وجود يك راهنما و شيوه نامه بمنظور محاسبه نياز آبى تالابها را
احساس و تدوين آن را بر اساس تجربيات موجود با هدف كمك به يكسان سازى روشهاى موجود و تسريع
تصميم گيرى در اين خصوص در دستور كار خود قرار داده است.
هدف از تهيه و انتشار اين كتاب، ارتقاي آگاهى كارشناسان، مديران، متخصصين، پژوهشگران و از همه
مهمتر برنامه ريزان حوزه محيط زيست و تخصيص منابع آب در خصوص حفظ و نگهدارى تالابها و برآورد
نياز آبى آنها و همچنين فراهم كردن بستر مناسب براي بحث و گفتگو در اين زمينه می باشد. مطالعات
تدوين اين كتاب در قالب همكارى مشترك فی مابين طرح حفاظت از تالابهاى ايران و شركت مهندسين
مشاور آساراب در يك دوره دوساله صورت پذيرفت و در كنار استفاده از مرور مستندات موجود در اين زمينه،
تجربيات تالابهای منتخب طرح حفاظت از تالابهاى ايران نيز در نظر گرفته شد.
در تدوين اين مجلد سعى بر آن شد كه تصوير كاملي از شاخص هاى اصلى مورد نياز براى محاسبه نياز
آبى تالابها ارائه گردد. اين كتاب مشتمل بر3 فصل می باشد:
فصل اول به بررسى ويژگيهاى عمومى تالابها و طبقه بندى آنها می پردازد. هدف از ارائه اين بخش،
دسته بندی تالابها و ارزشهاى مختلف آن و همچنين ارائه پارامترهاى مورد لزوم براى بررسى در مطالعات
نياز آبى تالابها می باشد.
فصل دوم راهنماى نياز آبى تالابها است و به بررسى روشهاى گذشته در محاسبه نياز آبى و مزايا و
معايب اين روشها و در نهايت جمع بندی كلى اين روشها می پردازد. اين فصل به بيان پارامترهاى موثر
در مطالعات فيزيكى- شيميائى، بيولوژيك و اقتصادى- اجتماعى می پردازد و در نهايت روش گام به گام
محاسبه نياز آبى تالاب را ارائه می دهد.
فصل سوم دستورالعمل محاسبه نياز آبى تالاب را ارائه نموده است. در اين فصل سعى شده با استفاده از
روابطى كه در فصول قبل براى يك تالاب مهم و با اهميت شناخته شده، سوالاتى را مطرح نمايد تا خواننده
را به رسيدن به مهمترين شاخص (ها) براى محاسبه نياز آبى سوق دهد. همچنين كمك نموده تا با استفاده
از اين روابط به روشي قابل دفاع براى محاسبه نياز آبي تالاب كه در برگيرنده كليه شرايط هيدرولوژيك و
اكولوژيك می باشد، برسد.