شیوه نامه کاربردی مدیریت تنوع زیستی تالاب ها

شیوه نامه کاربردی مدیریت تنوع زیستی تالاب ها


اهمیت تالاب های ایران از لحاظ تنوع زیستی بین المللی در خاورمیانه بی بدلیل بوده و این کشور به عنوان خاستگاه کنوانسیون ﺭﺍﻣﺴــﺮ، ﺍﺯ مدت ها پیش ﺗﻌﻬﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﺗﺎﻻﺏ ﻫﺎ ﻧﺸــﺎﻥ داده ﺍﺳﺖ. با ﺍﻳﻦ وجود، ﺩﺭ دهه های ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻧﺮﺥ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻓﺸﺎﺭ زیادی ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﻭ سرزمین ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻱ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷــﺪﻩ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻔﻆ ﺷــﺮﺍﻳﻂ بسیاری ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﻻﺏ ﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ بین اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻭ تنوع زیستی پیرامون آن ها در ﺣﺎﻝ منازعه ﺍﺳﺖ.
تنوع زیستی مفهوم جدیدی است که ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻫﺎﻯ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺘﻰ ﺩﺭ نیمه دوم قرن بیستم ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ. تنوع زیستی ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ دلیل کاربردهای متعددش(ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻭ کارکردهای بیولوژیکی، ﻛﻪ غالبا ارزش اقتصادی دارد) ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ دلیل ارزش های ذاتی ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺁﻥ، ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵ ﺑﺎﻻﻳﻰ برخوردار ﺍﺳﺖ. ما همچنین دریافته ایم که زیست بوم هایی ﺑﺎ تنوع زیستی ﺑﺎﻻﺗﺮ، ﻏﺎﻟﺒﺎ (در برابر اختلالات و تغییرات) ﻗﺪﺭﺕ بازگشت ﭘﺬﻳﺮﻯ بیشتری ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﮔﺮ زیست بوم ها را تضعیف کنیم، بیشتر در معرض تخریب ﻭ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷــﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ گیرند. همچنین ، مفهوم "انسان به عنوان مباشر طبیعت" ﻛﻪ مسئولیت ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ طبیعت ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻨﻮﻉ ﺯﻳﺴﺘﻰ نیز می شود را ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ، ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ طی دهه ﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺍﺯ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ محیط زیست ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
گزارش موجود، سندی تکمیلی برای برنامه ای آموزشی است که در ماه مه 2011 برای ادارات محیط زیست تهران، استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، شیراز و اهواز برگزار گردید و متعاقبا به صورت یک دستورالعمل چاپ شد.
اين بخش از بسته ابزاري پروژه با موضوع "مدیریت تنوع زیستی" در كارگاه آموزشي يك روزه اي تحت عنوان "مديريت و احياء تنوع زيستي تالاب ها" برگزار شد، كه از تاريخ21 الي 31 ماه مه سال2011 براي اعضاء سه كارگروه تنوع زيستى و همچنين اعضاء جامعه محلي، دانشگاه، سازمان هاى غيردولتي و نهادهاي دولتي در اروميه، اهواز و كازرون، ارائه شد.