دانلود
مجموعه حفاظتی بختگان دو بخش مجزا به نام پناهگاه حیات وحش بختگان و پارک ملی بختگان را شامل می‌گردد. این مجموعه در شمال غربی شهر نی‌ریز و در موقعيت جغرافيايی بين 15/ 53 و 12/54 طول شرقی و 10/ 29 و 55/ 29 عرض شمالی واقع گرديده است. فاصله مرز شمال غربی این منطقه تا شهر خرامه حدود 8 کیلومتر است و وسعت پارك ملي و پناهگاه حیات‌وحش بختگان هريك به ترتيب 117047 هکتار و 242223 هكتار است.
پارک ملی بختگان شامل دریاچه طشک و بختگان همراه با اراضی کوهستانی حاشیه آن در سال 1347 طی مصوبه شماره 7 شورای عالی محیط‌زیست به عنوان منطقه حفاظت شده تحت مدیریت سازمان قرار گرفت و طی مصوبه شماره 63 مورخ 1354 در سطحی در حدود 327820 هکتار تبدیل به پناهگاه حیات‌وحش شد. در سال 1354 بخش‌هایی از تالاب بختگان، کمجان و طشک به وسعت 108 هزار هکتار در فهرست تالاب بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و بر اساس مصوبه شماره 142 مورخ 1374 شورای عالی محیط‌زیست به دو منطقه به عناوین پارک ملی و پناهگاه حیات‌وحش بختگان تبدیل شد. پارک ملی بختگان مجموعه‌ای از دریاچه طشک و بختگان و تالاب‌های تشکیل دهنده در محل ورودی زهکش‌ها به دریاچه‌های مذکور است. این دریاچه‌ها دائمی و در بعضی از سال‌های پرباران دریاچه واحدی را به وجود می‌آورند. آب دریاچه در مصب رودخانه و چشمه‌ها که به دریاچه می‌ریزند شیرین ولی شوری آب با گسترش دریاچه به سمت شمال شرقی تــا شرق بتدریج افزایش می‌یابد. تالاب‌های طشک و بختگان یکی از بزرگ‌ترین و پرآب‌ترین دریاچه‌های کشور محسوب می‌شوند. ( البته در حال حاضر چند سال پیاپی است که این تالاب‌ها با خشکسالی و کم‌آبی مواجه بوده و تقریباً به‌طور کامل خشک شده‌اند) این دو دریاچه در سال‌های پرباران گسترش یافته و به هم می‌پیوندند. مساحت هر دو تالاب بر طبق آمار كنوانسيون رامسر 108000 هكتار اعلام شده است. اما بر اساس مطالعات صورت گرفته، مساحت درياچه بختگان 85000 و درياچه طشك 41000 هكتار برآورد شده كه به دليل فصلي بودن اين دو درياچه در فصول خشكسالي سطح آن بسيار ناچيز و گاه حتي به صفر می‌رسد. از طرفي در زمستان‌های پرباران سطح آن تا 136500 هكتار رسيده و مساحت دریاچه‌ها تابع شرایط بارندگی سالانه است. در بالادست دریاچه‌های طشک و بختگان، تالاب کمجان قرار دارد که در حال حاضر کاملاً زهکشی شده و شامل دو کانال آب و زمین‌های مرطوب وسیعی است. دریاچه‌های بختگان، طشک و تالاب کمجان در زمان پر آبی به هم می‌پیوندند و یک وسعت 338 هزار هکتاری را تحت پوشش قرار می‌دهند
این تالاب‌ها نقش مهمی در ذخیره‌سازی آب برای اراضی کشاورزی حاشیه تالاب‌ها دارند و از معدود تالاب‌های جهان است که در زمستان آب شیرین در سمت شرق آن و در تابستان آب‌شور در سمت غرب آن در جریان است.
این تالاب‌ها به واسطه دارا بودن جزایر کوچک و بزرگ یکی از مکان های مناسب جهت تخمگذاری پرندگان بوده و توسط سازمان بین‌المللی حیات پرندگان به عنوان زیستگاه با اهمیت برای پرندگان است. از مهم‌ترین منابع تأمین کننده آب آنها رودخانه های کر و سیوند و سه رشته زهکش در بخش غربی آن است. علاوه بر موارد فوق دو چشمه یکی در شمال غربی دریاچه طشک بنام گمبان و دیگری در جنوب شرقی دریاچه بنام چشمه آبگرم سهل آباد تأمین کننده بخشی از آب دریاچه و تالاب های مجاور آن هستند، البته این میزان آب نسبت به میزان آب رودخانه های کر و سیوند و زهکش‌ها، رقم بسیار ناچیزی است.
در حال حاضر تنها نیاز آبی دریاچه از طریق ورودی آب چشمه گمبان، ریزش‌های جوی و سیلاب‌های فصلی تأمین می‌شود و به دلیل عامل محدود کننده آب، دریاچه‌ها در چند سال اخیر آبی را دریافت نمی‌کنند. طی سال‌های اخیر از طریق دو کانال زهکش، تنها پساب آلوده زمین‌های کشاورزی بالادست وارد دریاچه‌های مذکور می‌شوند و از سوی دیگر یخبندان و ریزش برف‌های سنگین به ندرت در منطقه اتفاق می‌افتد و متوسط بارندگی سالانه در این منطقه حدود 230 میلی‌متر است.
درياچه طشك و بختگان از بزرگ ترين و پر آب ترين درياچه هاي كشور محسوب مي شده اند که در سال‌های اخیر با کاهش ورودی رودخانه کر و خشکسالی های متوالی از حجم و محدوده مساحت آنها کاسته شده است. اين درياچه ها به عنوان چهارمين تالاب ايران و دومين درياچه بزرگ کشور به شمار می‌آیند.
تالاب های طشک و بختگان نقش بسیار مهمی را پیش از خشکی در بقای تنوع ژنتیکی و اکولوژیکی کشور ایفا می کردند و به همین دلیل این دو تالاب در فهرست تالاب های بین‌المللی کشور قرار گرفته‌اند.
