دانلود
ویژگی‌های فیزیکی
در غربی‌ترین محدوده حوضه آبریز اترک در شمال استان گلستان، سه تالاب نزدیک
به هم از مجموعه تالاب‌های بین‌المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر به
نام‌های آلاگل، آلماگل، آجیگل وجود دارند که به نام مجموعه تالاب‌های
سه‌گانه بین‌المللی نیز معروف هستند. این تالاب‌ها چهل و نهمین تالاب‌های
اضافه‌شده به فهرست تالاب‌های مهم بین‌المللی (فهرست رامسر) هستند که در
تاریخ 23 جون 1975 میلادی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده‌اند.
آلاگل با مساحت 2500 هکتار آلاگل بزرگترین تالاب این مجموعه و در موقعیت
جغرافیایی 37 درجه و 22 دقیقه عرض شمالی و 54 درجه و 35 دقیقه طول شرقی
قرار دارد. کوچک‌ترین تالاب این مجموعه، آلماگل با مساحت 207 هکتار است و
در 37 درجه و 25 دقیقه عرض شمالی و 54 درجه و 38 دقیقه طول شرقی واقع است.
آجیگل با مساحت 320 هکتار در موقعیت جغرافیایی 37 درجه و 24 دقیقه عرض
شمالی و 54 درجه و 40 دقیقه طول شرقی قرار دارد.
این تالاب‌ها بر اساس معيار‌هاي جدید کنوانسیون رامسر یعنی معیارهای 1، 2، 5
و 6 و همچنین به دلیل این که نمونه‌های شاخصی از ویژگی‌های دریاچه‌های آب
شیرین و لب‌شور متعلق به دشت‌های پهناور شرق دریای خزر هستند، دارای اهمیت
بین‌المللی شناخته شده‌اند.
در تالاب‌ها نیز اراضی پست وجود دارد و محيط اطراف تالاب‌ها، استپي است كه
در آن، تپه‌هاي كم ارتفاع ماسه‌اي نيز به چشم مي‌خورد. هر سه تالاب آلاگل،
آلماگل و آجیگل از نوع مرداب‌هاي شور، لب‌شور، آهکي، فصلي/ ادواري؛
مرداب‌ها و حوضچه‌هاي آب شيرين فصلي/ ادواري؛ درياچه‌هاي شور، لب‌شور و
آهکي فصلي/ تناوبي؛ درياچه‌هاي آب شيرين فصلي/ ادواري؛ و تالاب‌هاي با پوشش
درختچه‌اي طبقه‌بندي شده‌اند.
ارتفاع از سطح دريا در عميق‌ترين نقطه تالاب آلاگل، 6- متر و بیشترین عمق
در زمان پر آبي، 5/4 متر است. عمق آلماگل در بيشتر نقاط يك تا 5/1 متر و در
برخي نقاط حداكثر تا سه متر مي‌رسد. بخش غربي آجیگل عميق‌تر از ساير
قسمت‌ها بوده و عمق آن در بيشتر نقاط يك تا 5/1متر و حداكثر سه متر مي‌رسد.
بر پایه تقسیمات اقلیمی دومارتن، این منطقه در ناحیه خشک قرار می گیرد.
میانگین بارندگي سالانه در تالاب‌ها حدود 263 و میانگین تبخير از سطح آزاد
آب منطقه مورد مطالعه حدود 1068 میلی متر است. هر سه تالاب سه‌گانه از نوع
دائمي هستند و منابع تأمين آب آن ها نزولات آسماني، آب‌هاي سطحي و پساب‌هاي
منطقه و سرريزهاي رودخانه اترك است، از این رو در گروه تالاب‌هاي
تشکيل‌شده از آب‌هاي سطحي قرار می‌گيرند.
مساحت و بستر فصلی و موقت تالاب‌ها با گذر زمان تغییر کرده است. مهمترين
علل افزايش و کاهش آب تالاب‌ها، تغيير رژيم آبي رودخانه اترک به دليل
خشکسالي و احداث سد در بالادست اين رودخانه از جمله در خراسان شمالي است که
اين امر با وجود خشکسالي‌هاي چند سال اخير از مهمترين عوامل تهديدکننده آن
محسوب مي¬شوند. به طور کلی خاك اين محدوده، جزو خاك‌هاي شور و قليايي به
شمار مي‌رود. عوامل طبیعی مانند بالا بودن سطح ایستایی آب و عوامل انسانی
مانند سیستم نامناسب آبیاری در شوری منطقه آلاگل موثر بوده است.
